Bez możliwości zmiany przebiegu urządzeń przesyłowych

W dniu wczorajszym Sąd Najwyższy w sprawie III CZP 28/17 rozpoznał przedstawione przez Sąd Okręgowy w Bielsku – Białej bardzo ważne zagadnienie prawne:

„Czy w postępowaniu z wniosku przedsiębiorcy przesyłowego o ustanowienie służebności przesyłu dla istniejącego urządzenia przesyłowego dopuszczalne jest ustanowienie służebności według innego przebiegu niż istniejący i nakazanie przeniesienia urządzenia?​”

Sąd Najwyższy podjął uchwałę, zgodnie z którą:

W sprawie z wniosku przedsiębiorcy przesyłowego o ustanowienie służebności przesyłu dla istniejących urządzeń przesyłowych nie jest dopuszczalne ustanowienie służebności przesyłu według innego przebiegu niż istniejący.

Przypomnieć należy, że sprawa dotyczyła ustanowienia prawa służebności przesyłu na potrzeby urządzeń istniejących w momencie składania wniosku do sądu. Przedsiębiorca wnosił o określenie powierzchni służebności zgodnie z aktualnym przebiegiem urządzeń, tymczasem właścicielka wniosła o oddalenie wniosku, ewentualnie nakazanie przeniesienia tych urządzeń, a co za tym idzie ustanowienie służebności wedle innego przebiegu niż istniejący.

Dotychczasowe wypowiedzi sądów dotyczące tej materii były przeciwstawne.

Z jednej bowiem strony dominuje pogląd, że sąd powszechny na mocy obowiązujących przepisów nie jest umocowany do oceny potencjalnej zmiany przebiegu urządzeń już wybudowanych, zaś weryfikacja złożonego wniosku ogranicza się zazwyczaj tylko do ustalenia czy przedsiębiorca posiada tytuł prawny do nieruchomości.

Z drugiej strony, zgodnie ze stanowiskiem zdecydowanie mniejszościowym, podkreśla się, że sąd rozpoznając takiego rodzaju wniosek nie może nie mieć na uwadze rażących i niesprawiedliwych skutków wobec właściciela powstałych na skutek ustanowienia służebności zgodnie z istniejącym przebiegiem urządzeń.

Sąd Najwyższy, co nie było żadną niespodzianką, opowiedział za poglądem dotychczas dominującym.

W opublikowanym komunikacie poinformowano, że zamiarem ustawodawcy przy wprowadzaniu przepisów dotyczących służebności przesyłu była m. in. prawna legalizacja urządzeń przesyłowych wybudowanych przed 2008 r., a nie zmiana ich przebiegu. Ponadto procedura cywilna nie dopuszcza możliwości dochodzenia zmiany przebiegu urządzeń oraz ustanowienia służebności przesyłu w jednym postępowaniu.

Podkreślono, że Kodeks cywilny umożliwia właścicielom rozwiązanie problemów związanych z przebiegiem urządzeń, co do których ustanowiono służebność przesyłu.

Zgodnie z odesłaniem zawartym w art. 305 [4] Kodeksu cywilnego:

Do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.

Pozwala to na zastosowanie art. 291 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym:

Jeżeli po ustanowieniu służebności gruntowej powstanie ważna potrzeba gospodarcza, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać za wynagrodzeniem zmiany treści lub sposobu wykonywania służebności, chyba że żądana zmiana przyniosłaby niewspółmierny uszczerbek nieruchomości władnącej.

Wydaję się zatem, że przedmiotowa uchwała przyczyni się do ugruntowania stanowiska o braku możliwości zmiany przebiegu urządzeń istniejących w ramach postępowania obejmującego ustanowienie służebności przesyłu.

Do sprawy wrócę jeszcze ponownie po opublikowaniu uzasadnienia uchwały. Nie należy bowiem wyciągać pochopnych wniosków przed zapoznaniem się z pisemnym uzasadnieniem przedstawiającym motywy rozstrzygnięcia…

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.